Jak powinna wyglądać profilaktyka nowotworów głowy i szyi realizowana przez personel medyczny poradni POZ?

Profilaktyka chorób nowotworowych to bardzo ważne zagadnienie. Przyjmuje się, że u podłoża ponad połowy przypadków  choroby nowotworowej leżą czynniki środowiskowe, takie jak nasz styl życia, dieta, używki, brak aktywności fizycznej, stres oraz wiele innych. W pierwszej kolejności należy sprecyzować czym jest profilaktyka chorób nowotworowych pierwotna i wtórna?

Profilaktyka pierwotna odnosi się do szeregu działań, które mają za zadanie uniemożliwić rozwój choroby nowotworowej. Tutaj głównym zadaniem lekarza jest budowanie świadomości pacjenta, jego rodziny oraz jak najszerszej grupy społecznej. Wpłynięcie na podejmowane decyzje zmian zachowania,  stylu życia, diety, aktywności fizycznej i wielu innych.

Odrębnym zagadnieniem jest profilaktyka wtórna, która ma na celu jak najwcześniejsze wykrycie nowotworu u pacjenta, który zgłosił się w bardzo wczesnym etapie choroby, a więc w momencie kiedy objawy nowotworu jeszcze nie wystąpiły. Mówimy więc o pewnych działaniach w określonych grupach ryzyka i przedziałach wiekowych pacjentów.

W profilaktyce wtórnej występują dwie najważniejsze formy działania. Testy przesiewowe oraz badania profilaktyczne.

I te właśnie badania profilaktyczne mogą przynosić znaczące efekty przy odpowiednim wyczuleniu lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Odpowiednia wrażliwość na zgłaszane dolegliwości pacjenta oraz czujność onkologiczna być może pozwoli rozpoznać nowotwór w najwcześniejszym stopniu zaawansowania, co przełoży się na znaczące szanse wyleczenia pacjenta.

Pierwszy klasyczny etap diagnostyki jest często najważniejszy. Opiera się na badaniu podmiotowym i przedmiotowym. Zbierany jest wywiad w kierunku najczęściej występujących objawów nowotworów. W przypadku nowotworów głowy i szyi określany jest czas występowania dolegliwości, dynamika obserwowanych zmian, zbierane są dane dotyczące czynników etiologicznych. Najczęściej występujące objawy nowotworów głowy i szyi takie jak owrzodzenie śluzówek jamy ustnej i gardła, wyczuwalne węzły chłonne szyi, trudności w połykaniu, dolegliwości bólowe, chrypka, niedrożny przewód nosowy, duszność, są bardzo łatwe do uchwycenia w warunkach gabinetu POZ.

Wczesne wykrycie nowotworu dzięki działaniom w ramach profilaktyki wtórnej, a więc między innymi dzięki badaniom profilaktycznym, pozwoli wcześnie pokierować chorego do diagnostyki pogłębionej i szybko wdrożyć odpowiednią strategię postępowania, co znacząco może poprawić rokowanie pacjenta.

Pełny wykaz placówek POZ realizujących program profilaktyczny dostępny TU:  https://profilaktygis.pl/osrodki-wykonujace-badania/